2025’in ilk yarısında Türkiye’de sanayi sektöründe art arda zarar açıklamaları geldi. Özellikle enerji, beyaz eşya ve kimya sektörlerinde faaliyet gösteren firmalar maliyet baskısı altında kaldı.
Borsa İstanbul’un tarihi zirveye ulaşmasına rağmen, birçok sanayi şirketi bilanço döneminde zarar açıkladı.
SANAYİDE TABLO KARAMSAR
Vestel Elektronik 12,6 milyar TL, Sasa Polyester 8,8 milyar TL, Mogan Enerji 4,2 milyar TL ve Arçelik 4 milyar TL zarar açıklayan şirketler arasında yer aldı. Petkim Petrokimya 3,3 milyar TL zarar kaydederken, TAV Havalimanları Holding 1,9 milyar TL, Alarko Holding 3,2 milyar TL, Carrefour Sabancı 3,2 milyar TL zarar bildirdi.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin Ağustos ayı toplantısında konuşan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, sanayicilerin yüksek kredi faizleri ve artan maliyetler altında ezildiğini vurgulayarak, “Sebebi olmadığımız bir enflasyonun çok üzerinde faiz oranlarına maruz kalmamız, büyük ve adaletsiz bir maliyetle karşı karşıya olduğumuzu ortaya koyuyor” dedi.
YABANCI BANKALAR KÂRLILIKTA YÜZÜ GÜLDÜ
Sanayicilerin sıkıntılı dönemi, yabancı sermayeli bankaların Türkiye’deki kâr rekorlarıyla kontrast oluşturuyor. Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı bankalar, 2025’in ilk yarısında milyarlarca lira net dönem kârı elde etti.
Garanti BBVA 53,6 milyar TL, QNB Finansbank 21,9 milyar TL, DenizBank 27,1 milyar TL, Albaraka Türk 9,6 milyar TL ve ING Türkiye 1,3 milyar TL net kâr açıkladı. Bankaların kâr artışında yüksek faiz getirisi ve güçlü tahsilat performansı etkili oldu.
ÜRETEN KAYBEDİYOR, FİNANS KAZANIYOR
Sanayi ve finans arasındaki bu fark, ekonomide dikkat çeken bir tablo ortaya koyuyor. Üreten firmalar zarar yazarken, bankalar risksiz gelir elde ediyor.
Sanayiciler, yüksek faiz ve sıkı para politikasının sanayiciyi zorladığını, buna karşın bankaların kârlarını artırdığını vurguluyor. Özellikle yabancı sermayeli bankalar, Türkiye’deki finansal ortamdan sağladıkları gelirlerle yatırım riskini minimize ediyor.
Yakın zamanda finans sektörü büyürken sanayinin küçülmesinin endişe verici olduğunu söyleyen Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Seyit Ardıç da yaşanan durumu şu sözlerle özetledi: “Parasını faize yatıran rahat uyurken biz uykusuz geceler geçiriyoruz.”
KONKORDATO VE İFLASLARDA ARTIŞ
Sanayi sektöründeki zorluklar sadece zarar bilançosuyla sınırlı değil. 2025’in ilk 7 ayında kapanan şirket sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,8 artarak 16.582’ye yükseldi. Konkordato geçici mühlet alan şirket sayısı ise yüzde 86,6 artışla 1.833 oldu. Ortalama günde 8 firma için konkordato kararı veriliyor.
Sanayiciler, özellikle yüksek kira ve enerji maliyetlerinin yanı sıra kredi faizlerinin de üretim üzerindeki baskıyı artırdığını ifade ediyor.
KAYNAK DAĞILIMI VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK TARTIŞMASI
Sanayicilerin son dönemdeki açıklamalarına göre, bu tablo uzun vadede ekonominin yapısal dengesini etkileyebilir. Bankalar kâr elde ederken sanayi yatırımlarının yavaşlaması, üretim kapasitesini daraltabilir ve istihdam üzerinde baskı yaratabilir.
Sanayiciler, kaynak dağılımında adaletsizliğe dikkat çekerek, yatırım için finansman maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğini sıklıkla belirtiyor.
