Mehmet ŞimşekUyku kalitesinin Alzheimer hastalığıyla bağlantısı bilim dünyasında yankı uyandırdı.
Yeni bir araştırma, yeterli derin uyku alamayan bireylerde Alzheimer ile ilişkilendirilen beyin bölgelerinde küçülme tespit edildiğini bildirdi.
REM ve yavaş dalga uykusunun azalması, bilişsel gerilemenin erken işaretlerini ortaya çıkarırken, uzmanlar kaliteli uykunun beyin sağlığı için vazgeçilmez olduğunu vurguladı.
İşte bu çarpıcı bulgular ve uzmanların değerlendirmeleri…
DERİN UYKU BEYNİ KORUDU
ABD’deki Washington Üniversitesi’nden nörolog Dr. Brendan Lucey liderliğinde yürütülen bir çalışma, uyku kalitesinin Alzheimer üzerindeki etkisini gözler önüne serdi.
Araştırma, derin uyku evrelerinin (yavaş dalga uykusu) azalmasının, hafıza ve öğrenme ile bağlantılı beyin bölgelerinde küçülmeye yol açtığını gösterdi.
Dr. Lucey, “Derin uyku, beynin toksinlerden arınmasını sağladı. Bu süreç bozulduğunda, Alzheimer’a yol açan amiloid plaklar birikti” dedi.
Neurology dergisinde yayımlanan bu çalışma, 50-75 yaş arası 120 bireyin uyku düzenlerini ve beyin taramalarını inceledi.
REM UYKUSU DA ALARM VERDİ
Araştırmada, REM (hızlı göz hareketi) uykusunun azalmasının da bilişsel gerilemeyi hızlandırdığı belirlendi.
İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nden nörobilimci Prof. Russell Foster, “REM uykusu, duygusal denge ve hafıza konsolidasyonu için kritik bir rol oynadı. Eksikliği, Alzheimer riskini artıran inflamatuar süreçleri tetikledi” açıklamasında bulundu.
Sleep dergisinde yer alan bir analiz, REM uykusu süresi %20 azalan bireylerde, 10 yıl içinde bilişsel sorunların %35 daha sık görüldüğünü ortaya koydu.
Sağlıklı uyku için kritik öneriler!
BEYİN KÜÇÜLMESİ ERKEN UYARI OLDU
Çalışma, derin uyku eksikliğinin özellikle hipokampus ve prefrontal korteks gibi Alzheimer’la bağlantılı bölgelerde hacim kaybına neden olduğunu tespit etti.
Japonya’daki Kyoto Üniversitesi’nden nörolog Dr. Maiken Nedergaard, “Uyku sırasında beyin, glifatik sistem yoluyla temizlendi. Derin uyku azaldığında bu sistem aksadı ve toksik proteinler birikerek nöron kaybına yol açtı” dedi.
Nature Communications’ta yayımlanan bir araştırma, uyku bozukluğu olan bireylerde hipokampus hacminin %15 küçüldüğünü ve bunun erken Alzheimer belirtisi olduğunu doğruladı.
UZMANLAR UYARDI: UYKU ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞMELİYDİ
Uzmanlar, uyku kalitesini artırmanın Alzheimer riskini azaltmada etkili bir strateji olduğunu savundu.
ABD’deki Harvard Tıp Fakültesi’nden Dr. Sharon Sha, “Düzenli uyku saatleri, kafeinden kaçınma ve ekran ışığından uzak durma gibi alışkanlıklar, derin uykuyu destekledi. Bu, beyin sağlığını korumada basit ama güçlü bir adımdı” dedi.
Journal of Alzheimer’s Disease’te yayımlanan bir inceleme, 7-8 saatlik kaliteli uykunun amiloid birikimini %25 azalttığını gösterdi.
BİLİMSEL VERİLER GERÇEĞİ ORTAYA KOYDU
Araştırmalar, uyku ve Alzheimer arasındaki ilişkiyi netleştirdi. Brain dergisinde yer alan bir çalışma, 65 yaş üstü bireylerde derin uyku süresinin her %10 azalmasının, Alzheimer riskini %20 artırdığını bildirdi.
Uyku apnesi gibi bozuklukların da hastalığı tetiklediği saptandı.
Avustralya’daki Melbourne Üniversitesi’nden Prof. Matthew Pase, “Uyku kalitesi, genetik faktörlerden bile daha belirleyiciydi. Erken önlem, hastalığın seyrini değiştirdi” diye ekledi.
Uyku kalitesini artırmak için bu iki alışkanlıktan uzak durun
KALİTELİ UYKU İÇİN ÇAĞRI YAPILDI
Uzmanlar, toplumda uyku farkındalığının artırılması gerektiğini vurguladı.
Dr. Lucey, “Alzheimer’dan korunmak için ilaçlara bel bağlamak yerine, uykuya öncelik verilmeliydi. Bu, hem maliyetsiz hem de erişilebilirdi” dedi.
Araştırma, uyku düzeninin genç yaşlardan itibaren korunmasının, ilerleyen yıllarda bilişsel sağlığı güvence altına aldığını kanıtladı.
