Vatandaş tahvile koştu: Sıfır stopaj iştahı kabarttı
Türk lirası cinsi devlet tahvilleri son günlerde oldukça revaçta. Nasıl Bir Ekonomi’den Şebnem Turhan’ın haberine göre, devlet tahvillerine yeniden yabancı ilgisinin artmasının yanı sıra önemli bir değişim hane halkı ve şirketlerde görülüyor. Merkez Bankası verilerine göre devlet tahvilleri portföyünü yazılı değer üzerinden hane halkları geçen yılsonundan bu yana yüzde 239, 19 Mart öncesinden bu yana ise yüzde 102 arttırdı.
Finansal olmayan kuruluşlar yani şirketler de 19 Mart öncesinden bu yana yüzde 184, yılbaşından bu yana da yüzde 285,3 tahvil stoklarında artış gerçekleştirdi. Uzmanlar sıfır stopaj uygulanan tahvillere ilginin artarak devam edeceği görüşünde.
Merkez Bankası verilerine göre yazılı değer üzerinden TL cinsi devlet tahvillerinin büyüklüğü yıl başından bu yana yüzde 40,26 arttı. Bu artış İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınıp tutuklandığı 19 Mart ile yaşanan finansal sarsıntı sonrası ise yüzde 24,2 olarak belirlendi. Bankalar en yüksek seviyede TL cinsi devlet tahvilini elinde tutmaya devam ederken hane halkı ile şirketlerin tahvil portföyündeki değişiklik dikkat çekici oldu.
Hane halklarının TL devlet tahvil stoku yılbaşından bu yana yüzde 239,1, 19 Mart’tan sonra ise yüzde 102,2 artış gösterdi. Şirketler ise geçen yıl mayıstan bu yana azalttıkları TL cinsi devlet tahvillerine yeniden ilgi gösteriyor. Verilere göre yılbaşından bu yana şirketlerin devlet tahvili portföyü yüzde 285,3, 19 Mart’tan sonra ise yüzde 183,8 artış gösterdi.
ŞİRKETLER TOPLAM İÇİNDEKİ PAYINI ÜÇE KATLADI
Bu artışlar hane halklarının ve şirketlerin toplam tahvil stoku içindeki paylarının da büyümesini sağladı. Merkez Bankası verilerine göre hane halklarının TL tahvil stoku içindeki payı yüzde 2,82 seviyesine yükseldi. Bu oran yılbaşında yüzde 1,17 seviyesinde bulunuyordu. Ağustos ortasına kadar 1 puanın üzerinde bir artış sağladı hane halkının tahvil stoku içindeki payı.
Şirketlerin çok daha düşük olmasına rağmen çok daha dikkat çekici bir değişimi var tahvil stoku içinde. Geçen yıl mayısta şirketlerin tahvil stoku içindeki payı yüzde 0,27 seviyelerine inmiş bu yılın başında ise yüzde 0,25’e kadar gerilemişti. Ardından gelen alımlarla ağustos ortasında şirketlerin devlet tahvilleri stoku içindeki payı yüzde 0,78’e kadar yükselmiş durumda.
EYLÜL VE EKİMDE FAİZ ÖDEMELERİ YÜKSEK
Öte yandan Hazine’nin eylül ve ekimde yüklü itfaları bulunuyor. Eylül ve ekim aylarında sırasıyla 256.2 milyar TL ve 263.7 milyar TL tutarında iç borç itfasıyla Hazine yoğun bir borçlanma takvimiyle karşı karşıya kalacak. Hazine, eylülde 333 milyar TL ve ekimde 350.7 milyar TL borçlanmayı planlıyor ve itfalara ek olarak borçlanmayı yaklaşık 76.8 milyar TL ve 87.0 milyar TL artırıyor. Uzmanların verdiği bilgiye göre itfa yapısı, faiz maliyetlerinin mali yükünü vurgulamaya devam ediyor. Eylül ayında toplam 256.2 milyar TL’lik itfanın 201.9 milyar TL’si faizden oluşurken, ekim ayında 263.7 milyar TL’lik ödemenin 137.3 milyar TL’sini faiz oluşturuyor. Uzmanlara göre bu borç servis profili, Hazine’nin vadesi gelen hacmin üzerinde sürekli ihraç yapmasının nedenini açıkça ortaya koyuyor.
